(Uit eigen collectie) Cokepijpjes: reispijpjes, zelfgemaakte pijpjes, mini pijpjes, fan pijpjes en glamour pijpjes
In de negentiger jaren gebeurde het regelmatig dat ik met iemand naar een verslavingskliniek reed. Even zo vaak informeerde ik of er nog compromitterende spullen in de bagage zaten. Naalden bijvoorbeeld, of verrotte etenswaren, hele vieze was of gebruiksattributen. Dat maakt meteen weer zo’n beroerde indruk, redeneerden mijn cliënten en ik. Dus we keken de bagage meestal eerst nog even door voor we de reis naar de kliniek, meestal het Intramuraal Motivatie Centrum, toen nog in Eelde, begonnen.
De meeste van mijn cliënten, eerlijk is eerlijk, waren oprecht bereid om een nieuw leven te beginnen en zo kon het dan ook gebeuren dat ik op den duur een hele verzameling cocainepijpjes had. Die gaven ze aan mij. Soms met de boodschap de pijp te bewaren ‘voor noodgevallen’ maar meestal kreeg ik de opdracht de pijp weg te gooien, want die was nu niet meer nodig.
Soms vergat ik dat ik zo’n pijpje in mijn tas had, en dat kon nog wel eens tot pijnlijke toestanden leiden bij een bezoek aan de rechtbank of in een gevangenis, waar je tas gescand werd op verboden waar. In eerste instantie bewaarde ik de pijpjes in de vensterbank op kantoor. Het bleek dat ik mijn collega’s nog best vaak uit moest leggen hoe cocaïne uit de basepijp eigenlijk gebruikt werd en dan was het wel zo handig om de pijpjes als voorbeeld te kunnen laten zien. Uiteindelijk gingen mijn collega’s ook van alles verzamelen en hadden we een vitrinekast, met slot, nodig om alles veilig te kunnen bewaren. In die kast lagen namelijk later ook messen, allerlei soorten zelfgemaakte gebruiksattributen, en op een bepaald moment zelfs een soort beenprothese. Waar die vandaan gekomen is weet ik tot op de dag van vandaag nog steeds niet.
Cocaïnepijpjes komen in allerlei soorten en maten. Vaak wil iemand een lange steel om de hete rook door te inhaleren, dan komt die hitte minder hard je longen binnen. Hete lucht rechtstreeks inhaleren is pijnlijk. Veel gekochte coke pijpjes hebben maar een kort steeltje. Eigenlijk zijn het pijpjes om wiet in te roken, verkrijgbaar in iedere willekeurige smartshop en in Amsterdam ook in iedere willekeurige souvenirshop. Dus veel cocaïne gebruikers maken zelf een pijp, met een lange steel, vaak van koperen buizen die toch al in de woning aanwezig zijn. Of zoiets. Er zijn ook minipijpjes, en pijpjes die er niet uitzien als een coke pijpje en dus niet opvallen als je die per ongeluk op tafel laat liggen. En dan heb je natuurlijk ook nog pijpjes met glitter, of met een afbeelding van bijvoorbeeld Che Guevara of Jim Morrison.
Mijn verzameling, die met mij meetrok van werklocatie naar werklocatie, werd steeds groter en zowel collega’s als cliënten begonnen mij bewaarexemplaren te geven. Zo kreeg ik van een collega van de nachtopvang met regelmaat gevonden of achtergelaten coke pijpjes en ook een cliënte gaf mij een, wat zij noemde, reispijpje. (het was een mini met een sleutelhanger, ze kon er zelf niet zoveel mee. Hij was te klein en bovendien reisde ze toch niet vaak).
Mijn mooiste exemplaar komt van Sonja. Ik had haar naar het IMC gebracht, ze had onderweg van de cellengang Delfzijl naar Eelde nog op de achterbank van mijn auto coke zitten basen, ik hoorde het haar doen maar kon het zo gauw niet voorkomen. Ook zij leverde haar coke pijpje bij mij in, nog tijdens de autorit. Ik gaf haar een kaartje met onze nieuwe afspraak. Ik werkte toen bij de Ambulante Verslavingszorg Groningen. Ze liep binnen een week weg, als ik me dat correct herinner.
Het kaartje vond ik op een later moment terug in haar plastic tasje met kleding en make up wat ik meekreeg van het IMC.
Selfmade by Sonja, 1996
I
Het ontstaan van dit blog heeft te maken met een café en met geschiedenis. Ik zat in het café met een collega die ik al jaren kende en waardeerde en hij vertelde mij over een cliënt die ik ook al meer dan 15 jaar kende en dat deze ooit betrokken geweest was bij de grote...