Category: straatprostitutie

Uitgetippeld?

Gister sloot de tippelzone aan de Bornholmstraat in Groningen; officieel vandaag, 31 maart, maar aangezien het vandaag zondag is en de zone dan de laatste tijd al dicht is, dus gister. Na bijna 21 jaar. Ik schreef er eerder al een stukje over.

Ik ben al sinds het besluit om de tippelzone te sluiten bezorgd. Omdat er van alles bedacht wordt, waarvan ik zou willen dat het gaat werken. Maar ik blijf zitten met het gevoel dat er een heel mooi verhaal opgetuigd wordt, waar veel van deze vrouwen zich domweg niet in herkennen. Eén van mijn bekenden vindt bijvoorbeeld niet dat ze prostitueert als ze in haar woning iemand een seksuele dienst bewijst, waar hij haar voor wil betalen met 10 euro. De keren dat ze op de tippelzone was, dat was inderdaad prostitutie, erkent ze. ‘Maar ik kom daar al tijden niet meer’. Als je geen besef hebt dat je je prostitueert, hoe moet je dan snappen dat je een traject in moet om ‘uit te stappen?’ En nee, niemand zal dromen van een toekomst als (verslaafde) straatprostituee. Maar zou je, als er naar gevraagd wordt door een relatieve vreemde, durven zeggen dat je geen hoop hebt op een ander leven? Zou je dan niet liever sociaal wenselijk zeggen dat je het graag anders zou willen en toezeggen dat je meewerkt aan een traject? Om dat vervolgens niet of halfslachtig te doen. Waardoor het niet lukt, maar ja dan hebben de hulpverleners het in elk geval geprobeerd.

Een andere mij bekende vrouw krijgt af en toe een klant via een kennis die in de stad mannen werft die hij dan doorstuurt naar de vrouwen die hij kent en waarvan hij weet dat ze wel een centje bij willen verdienen. Zij erkent wel dat dit onder prostitutie valt, maar ze zou zich zwaar beledigd voelen als ze als prostituee behandeld zou worden.

Hoewel het verhaal is dat er nu nog maar 6 vrouwen op de tippelzone werken en dat dit het resultaat is van alle inspanningen om hen aan een ander leven te helpen, moet ik dit toch betwijfelen. De bedoelingen zijn heel erg goed. Maar ja… ik ken eigenlijk weinig verslaafden die met iets stoppen omdat het moeilijker gemaakt wordt. Toen er in de gebruiksruimte geen methadon meer gespoten mocht worden, ooit toegestaan omdat we er dan zicht op hadden en het op een schone manier kon gebeuren, werd er geen methadon meer gespoten. In die ruimte. Thuis natuurlijk wel. Zijn we minder gaan roken toen het niet meer in het café mocht? Uiteindelijk wel, maar eerst stonden we nog jaren buiten op straat.

Dus nu er op de tippelzone niet meer getippeld mag worden, zal dat ook vast niet meer gebeuren. Is iedereen dan uitgetippeld? Wel op de Bornholmstraat. Elders in de stad waarschijnlijk niet.

En als je naar de wc moet, of even zou willen douchen, dan kan dat niet meer. Iets eten, condooms die makkelijk te verkrijgen zijn, nee ook dat niet meer. We gaan terug naar 1991. Het jaar waarin ik mijn eerste stappen op de Preadiniussingel zette. Dat vind ik pas schrijnend en onmenselijk.

 

 

 

Quotes uit de bemoeizorg #4

Erg Cocks? Dat moest ik opzoeken. Ik heb het wel eerder gehoord en in verband met christelijk zijn, maar wat is dat eigenlijk voor uitdrukking? Het blijkt over Hendrik de Cock te gaan. Smerige Koksen, zoals wel gezegd werd. Hij brak met de Hervormde Kerk en vond de Gereformeerden uit, streng in de leer. Koksen.

En verder? Gaat de tippelzone op 31 maart 2019 na 21 jaar sluiten en moeten alle vrouwen ‘uitstappen’. Iedere vrouw heeft een eigen casemanager en een ‘aanjager’ om alles te laten samenwerken. Laten we hopen dat het werkt. As for dit tegeltje kwam het opnameplan even uit de lucht vallen en was dit de eerste spontane reactie van  mijn cliënte, waar ik al een tijd  mee samenwerk en die zich nooit geneert alles wat ze denkt er maar uit te gooien. Dat is mooi aan haar.

Dat zij zich zou prostitueren herkent ze nauwelijks. Eigenlijk alleen als ze, overigens zonder het verplichte pasje, af en toe aanwezig is op de Bornholmstraat. Wat thuis gebeurt ziet zij heel anders. Uitstappen is voor haar geen doel, onderdak wel. Voor de casemanager, de aanjager en de burgemeester telt alleen het uitstappen. Hoe gaat dat als zij, uitgestapt en wel, met een nieuw onderdak opnieuw veel ‘goede vrienden’ over de vloer heeft waar zij wel eens een dienst aan wil verlenen en zij haar daarna een tientje geven om coke te kopen? Is ze dan nog steeds uitgestapt want niet meer op de tippelzone, of is dat dan een vorm van thuisprostitutie die zich aan de openbare orde onttrekt?

Hoe zou ik het haar gunnen als het lukte, die opname en het beloofde onderdak wat dan aansluitend geregeld zal worden; ‘Ik hoef daar maar 5 of 6 weken te blijven, dat is te doen!’ zegt zij blij. En hoe zou ik haar een volgende mislukking niet gunnen. Voorbereiding is het halve werk. Ook op dat je zelf best iets moet doen in een opname. En dat het geen kwestie is van ‘dan zit ik wel even een paar weken met de handjes bij elkaar te bidden als ik dan onderdak heb daarna’.

Want ze zijn ‘daar’ wel degelijk Cocks. En dat stoppen met roken zal er dan ook van moeten komen. Ik ga voor haar duimen tot ik erbij neerval.

Naschrift: ik werd op de dag van opname gebeld uit het westen van het land. Mevrouw was meteen weer vertrokken en het had nog de nodige moeite gekost om haar van het hoofdkantoor naar de afdeling te laten komen om minimaal een rondleiding te krijgen.

De reden? Men was vergeten te vertellen dat het om een gesloten afdeling ging. Dat deed haar teveel denken aan al die andere gedwongen opnames. Had dat even van te voren gezegd… dan had zij vooraf een afweging kunnen maken en kunnen kiezen al dan niet akkoord te gaan… eigen kracht weet u nog… dat houdt ook zelf mogen beslissen op grond van de juiste informatie in…. jammer. 

Toegang alleen in gezelschap van Vrouwen

foto: Froukje Algera

Gelezen in het Dagblad van het Noorden 23-07-2016; een artikel over de voorgenomen sluiting van de tippelzone aan de Bornholmstraat in Groningen. Wat een treurig besluit.

Maar ja, er is een nieuwe burgemeester in Groningen en traditiegetrouw brengt die in zijn inwerkperiode een bezoek aan de tippelzone in Groningen. Net zoals nieuwe wethouders die verslavingszorg in hun pakket hebben. En nieuwe directeuren en managers in de verslavingszorg. En ja, allen trokken wit weg bij De Confrontatie met de tippelzone. Onze nieuwste burgervader noemt de situatie op de tippelzone schrijnend en mensonterend in de krant. De gemeente Groningen stelt dat er inmiddels geen sprake meer is van een overlastmaatregel zoals de tippelzone ooit bedoeld was, maar van een zorginstelling voor straatprostituees. Dat is ineens, zo valt te lezen, hoewel goed bedoeld, ‘onwenselijk voor deze zeer kwetsbare en vaak beschadigde groep vrouwen’. Huh? Wat moet je dan doen met kwetsbare personen? Niet voor ze zorgen?

Tja, tja, tja. Deze burgemeester was nog lang niet in dienst toen er nog geen tippelzone was in Groningen. In 1998 was Hans Ouwerkerk nog burgemeester. Hij was degene die de moed had om de ellende van de illegale straatprostitutie te durven doorbreken door een tippelzone in te stellen. In de jaren voor 1998 was de situatie nog wel wat schrijnender en mensonterender. We schreven er zelfs een boekje over in 1995.

Ik mag dat stellen, ik liep daar rond in die jaren. Op de Preadiniussingel, de Westerhaven, de Noorderhaven en de Vissersbrug. Met een tasje met condooms om uit te delen, een pakje shag voor hen die even niks te roken hadden, een praatje, een foldertje van de ‘bibliotheek’ op de A-weg waar vrouwen terecht konden. Een huiskamer mocht het SPP toen nog niet heten namelijk. De dames van de straat moesten daar 10 minuten voor lopen maar ze kwamen wel. Een tosti, een praatje, douchen, menselijk zijn in de onmenselijkheid die straatprostitutie nou éénmaal meebrengt. Gezien worden. Grappen maken, make-uppen. Eens in de week kwam de bevlogen GGD verpleegkundige voor een SOA spreekuur. We deden wat we konden en we deden dat goed.

In 2016 heeft men geen idee meer over die geschiedenis. Vrouwen die in een auto stapten met een onbekende klant die bepaalde waar er zaken gedaan zouden worden. Dat kon ook ver van de bewoonde wereld zijn. Ik zag het avond aan avond gebeuren. Het was naar, het was machteloos. Werken zonder condoom omdat die niet binnen handbereik te koop waren en de klant sowieso dan meer wilde betalen, ook toen al. De politie die undercover rond reed om te kunnen bekeuren voor illegale prostitutie. De prostitutiemoorden van de 90-er jaren. De angst die er daarna heerste. Ik kan me nog goed herinneren dat ik met mijn rode Peugeot 205 langs de Preadiniussingel reed na de gruwelijke moord op Antoinette Bont. Ze was in stukken gehakt en in gedeeltes gevonden, haar hoofd is nooit aangetroffen. Ik voelde de angst van de vrouwen die er toch weer stonden. Ik wilde ze in mijn kleine auto laden en wegbrengen naar een veilige plek. Maar die was er niet. De ‘bibliotheek’ ging om 22.00 dicht.

We kunnen nu wel denken dat die 90-er jaren nooit meer terug komen. Dat Willem van E. toch opgepakt is en levenslang heeft. Dat er al jaren geen moord meer gepleegd is in het prostitutiecircuit in Groningen. Dat is ook zo. Heeft dat misschien iets te maken met de veiligheid en de zorg van de tippelzone en de huiskamer die daar al 18 jaar staat in een ‘tijdelijke’ keet? Komt dat tijdelijk toch nog uit.

De vrouwen denken zelf ook heel anders over de voorgenomen sluiting van de Bornholmstraat; dit ís ons leven, stellen zij in hetzelfde Dagblad van het Noorden. Het is de moeite waard om dit artikel te lezen als je deze blog tot nu toe gelezen hebt!

Deze kwetsbare groep vrouwen mag niet in de steek gelaten worden. Ze zullen niet stoppen met werken in de prostitutie omdat de (landelijke) politiek besluit dat de tippelzones geen bestaansrecht meer hebben. Dat hebben ze vroeger ook niet gedaan. Het is een illusie te denken dat afgedwongen uitstapprogramma’s zullen werken. Sterker nog, het is zelfs tegen de rechten van de mens om voor de ander te bepalen wat goed en wat slecht is. Justitie mag bepalen waar de wet overtreden wordt. Maar prostitutie is allang niet meer illegaal zolang het gaat om vrijwillige seks tussen volwassenen. Gedwongen prostitutie, prostitutie door minderjarigen en onveilige werkomstandigheden zijn wel verboden.

Ik roep mijn Gemeente Groningen op om de tippelzone en de huiskamer op de Bornholmstraat te handhaven. Waar zicht is op gedwongen prostitutie en minderjarigheid, en de buurtagent onmiddellijk betrokken kan en wil worden. Waar je niet illegaal kunt en hoeft te zijn, daar is geen reden voor. En waar de werkzaamheden zo veilig als mogelijk zijn in het loodzware vak wat prostitutie heet.

Maak niet de fout om prostituerende vrouwen te bestempelen als vrouwen die niet weten wat ze doen. Dat weten ze namelijk voor het overgrote deel wel en daar bewonder ik hen om.

Naschrift: in herinnering aan de moord op, de doodslag op, de vermissing van al deze dames die ik kende. En ja dat is best heftig want ze zijn er niet meer: Michelle Fatol, Annelies Reinders, Antoinette Bont (onopgelost), Jacqueline Schippers, Shirley Hereijgers (onopgelost), Jolanda Meijer (vermist), Saskia Hellendoorn, Sasja Schenker, Marian Kusters (vermist) 

Fact: 6 van deze 9 vrouwen werden vermoord, gedood of vermist voordat de tippelzone bestond. Na 2009 zijn er geen nieuwe moorden, doden of vermissingen gemeld. 

Met dank aan: Mick van Wely voor zijn nooit aflatende belangstelling voor de onopgeloste prostitutiemoorden in Groningen. 

Er zijn nog wat gedateerde boekjes “Het leven gaat door’ over voor € 5 per stuk. Bestellen kan! Via info@noorderzucht.nl

5 jaar vermist

8 December 2014.
Deze maand is ze precies 5 jaar weg. Vermist. Waarschijnlijk overleden, waarschijnlijk vermoord.
Marian Kusters, toen 43 jaar, straatprostituee, laatst gezien op 8 december 2009 op de tippelzone in Groningen, in de huiskamer van het straatprostitutieproject. Het duurde niet al te lang of een goede vriend sloeg alarm bij mij. Hij is een ex partner van Marian en hij weet dat hij bij mij gehoor krijgt als hij zich ongerust maakt. Ik belde de cellengang om te horen of ze daar zat. Nee. Marian was niet opgepakt. Zat geen oude straf of een boete uit. Ik belde de methadonpost. Daar was ze al een paar keer niet geweest, maar dat kon wel eens gebeuren in haar geval. Toch spraken we af het in de gaten te houden. Methadon is belangrijk in het bestaan van een verslaafde. 1 keer missen kan maar dan nog wordt er vaak (te laat) gebeld. Verstrekking gemist, mag ik morgen komen? Marian had niet gebeld.
Het bleef hangen in mijn hoofd, waar zit die vrouw? Het werd kerst, geen Marian die haar kerstpakket bij Gonnie van stichting de Straatmadelief kwam halen.
Het werd uitbetalingsdag van de uitkering, er werd geen geld opgenomen. Toen wisten we eigenlijk wel genoeg. Het was foute boel. De hulpverlener van het BING team deed aangifte van vermissing.
Daar gingen we weer. Verklaringen afleggen op het politiebureau, gegevens uitpluizen. En ja we konden haar voor het laatst traceren bij de huiskamer van de tippelzone. Dat is naar. Wat is er gebeurd nadat ze voor de laatste keer naar buiten liep, waarschijnlijk op weg naar een volgende klant? 
Het was een erg koude winter. De diepenring was al weken stijf bevroren. Als ik er na het werk langs liep of fietste en naar het ijs keek,  vroeg ik me af of zij eronder lag. Of we haar pas zouden vinden als het ijs zou verdwijnen, in maart van het jaar erna ofzo. Maar ook dat gebeurde niet.
Waar is Marian? We missen haar nog steeds. Met al haar sores, haar moeilijke voeten want ze had zolang op hakken gelopen dat platte schoenen haar niet goed afgingen.
Waar is Marian? Haar familie leeft met de dag maar ook met de onzekerheid. Wat is er gebeurd en waar is onze moeder, zuster, dochter? 
Dat niet te weten is een dagelijkse kwelling, zo stel ik mij voor. 
Ook in het kleine Groningse drugswereldje gaat het nog regelmatig over Marian. 
Zou iemand iets weten wat Marian bij ons allen terug kan brengen en haar een respectvol graf kan schenken?

Please. 

Cold case: Annelies R.

1994. Ik ben 31 jaar en ik werk al een tijdje als vrijwilliger bij het StraatProstitutieProject (SPP), op dat moment nog gevestigd aan de Aweg in Groningen. De illegale tippelzone is in de buurt; als we, voor de contactlegging met de tippelaarsters, ons rondje lopen met een tasje waarin shag, visitekaartjes en 3 soorten condooms (wit, blauw en rood, rood is voor anaal gebruik en extra sterk), lopen we van de Aweg via de Westerhaven, Preadiniussingel rechterkant, over het Emmaplein, via Preadiniussingel stille kant, weer naar de Westerhaven. Soms met een omweggetje achter het toenmalige Groninger museum, de jongensprostitutie. En meestal verder via de Westerhaven naar de Visserstraat, waar de omhangers staan. Over de Vissersbrug, en dan is het soms via de Noorderhaven en de ramen terug naar de Aweg, of we bekorten het rondje en gaan via de Westerhaven weer terug. Als het stil is.

Aan de Preadiniussingel vinden we de meeste vrouwen, met als goede tweede de Vissersbrug.

1994. Annelies is 31 jaar en werkt op de singels. Of op de brug, maar ik herinner me haar vooral op de Preadiniussingel. Ze is verslaafd en werkt als straatprostituee. Ze komt bijna elke avond dat ze werkt, ook even naar de huiskamer van het SPP op de Aweg. Annelies  is een hartelijke vrouw die altijd blij is met ons. Even make uppen, iets eten, bakje koffie,  condooms mee, bedankt! Tot straks op de baan!

Annelies herinner ik me als een stevige  vrouw met lang donker haar en een mooi gezicht. Heel anders als op de foto die op de politiebureaus kwam te hangen. Jaren lang. Die foto deed haar totaal geen recht. Iedere keer als ik hem zag hangen baalde ik weer.

1994. December. De vriend van Annelies slaat alarm als hij haar te lang niet ziet op de singel. Hij vreest. Hij mag geen melding doen van vermissing, dat mag alleen de familie. De oudere zus van Annelies gaat naar het politiebureau. De familie is dodelijk ongerust.
Ik kan me niet herinneren, dat er intensief naar haar gezocht is door de politie. Niet zoals later, toen men besefte wat er aan de gang was in Groningen, rondom de straatprostitutie.

1995. Januari. Annelies R. wordt gevonden nadat ze al meer dan een maand vermist is. Ze ligt grotendeels ontkleed, voorover in het Eemskanaal bij Appingedam. Annelies R. ligt al een tijd in het water. Heel alleen en met een touw om haar nek. Ze is gewurgd, maar niet met dat touw.
We zijn kwaad en geschokt.  Allemaal. Waarom zij. Ze heeft niks gedaan. Ze hoorde bij ons.

2001. Willem van E. bekent, Annelies R. om het leven te hebben gebracht. 6 jaar later is er eindelijk een dader, nadat er allerlei mensen uit de omgeving van Annelies R. door de jaren heen, verdacht waren geweest. Nadat haar familie zich 6 jaar afgevraagd heeft, wat er toen gebeurd is. In 1994.
Annelies R. was een cold case.
Willem van E. zegt haar eigenlijk per ongeluk vermoord te hebben, het was ineens zo, hij was er niet bij met zijn hoofd.
Willem van E. blijkt een seriemoordenaar te zijn. Uit Harkstede. Hij pikte regelmatig straatprostituees op.

Van haar oudere broer begrijp ik, jaren later, dat Willem een soort suikeroompje was voor Annelies. Ze kenden elkaar al langer en hij hielp haar met geld als ze dat nodig had om dope voor te kopen. Het maakt het vaak moeilijker om iemand om het leven te brengen waar je een band mee hebt.

Maar Willem deed dat toch, leek het bijna onbedoeld zo gedaan te hebben. Hij kreeg uiteindelijk levenslang. De broer en zus van Annelies zaten in de rechtszaal en schrokken van zijn kille houding.


2013.
Ik spreek de broer en zus van Annelies nog steeds regelmatig. Doordat ik haar gekend heb, hebben we een connectie die zij niet meer met veel mensen hebben. Bijna familiair. Dat is van belang. Ondanks dat we het er eigenlijk nooit over hebben.
Maar haar broer weet, dat als hij alarm slaat bij mij, over een vrouw die op de tippelzone loopt, en die hij te lang niet ziet, dat ik dat serieus neem. Dat maakt uit in zijn leven.

Willem zit vast. Levenslang. Onlangs heb ik het boek ‘Anatomie van een seriemoordenaar’  aan de broer van Annelies gegeven. Hij & ik dachten dat hij het nu, misschien, kan lezen. Kan verdragen. Toen het boek uitkwam, in 2006, kon hij het niet en heb ik het voor hem gelezen. Ik vond het een rotboek. Omdat ik teveel mensen erin ken.

Van Annelies staat n kinderfotootje bij haar broer in de kamer.  Nog altijd in zijn leven.

En ik ben er ook nog steeds. Door de jaren heen, op verschillende werkplekken. Niet inwisselbaar.

Want wij delen Annelies. Al negentien jaar. En zolang wij haar verhaal delen, is het ons verhaal. En is zij niet vergeten.