Afscheid

Toen wij in 2013 met dit blog begonnen, werkten twee van ons al niet meer in de verslavingszorg. Wat we toen en nu gemeen hebben, is een interesse voor de geschiedenis van de verslavingszorg, het proces van ontwenning, terugval en rehabilitatie en de onverwachte schoonheid en de verhalen van het rauwe verslavingsbestaan.

Het begon met een afscheidsfeestje in 2012: de foto’s uit de roemruchte geschiedenis van de Groningse verslavingszorg die we daar wilden laten zien, brachten zoveel mooie en sterke verhalen in herinnering dat Froukje, Martinus en Petra het erover eens waren dat die het verdienden opgeschreven en gelezen te worden. Terwijl we plannen aan het smeden waren voor een boek, en tot de conclusie kwamen dat een blog realistischer was, kwam Martinus met het voorstel ook Jos erbij te vragen: als ervaringsdeskundige én beleidsmedewerker in de verslavingszorg voegde hij een interessant perspectief toe aan die van ons.

Vele avonden hebben we bij elkaar gezeten, brainstormend over onderwerpen, nieuwe invalshoeken, te interviewen mensen. De lijst met potentiële blogonderwerpen oversteeg ruimschoots het aantal gepubliceerde blogs. Daar ligt dan ook de kern van onze zwakte: we kunnen er heerlijk over praten, maar voordat je een goede blog gepubliceerd hebt, ben je – afhankelijk van het onderwerp – vaak uren verder, zeker als je voor je stukje archiefonderzoek moet doen of mensen gaat interviewen.

Inmiddels is Froukje de enige van ons die nog in de verslavingszorg werkt. Zoals trouwe lezers onmiddellijk opvalt, is zij ook de meest stabiele factor binnen ons blog. Haar stukjes zijn vaak uit het dagelijks leven van de bemoeizorger gegrepen. Wij, de andere drie, beloofden vaak iets te publiceren (en waren dat ook écht van plan…) maar vonden er de tijd of de inspiratie niet meer voor. Te druk met andere dingen, te ver van de verslavingszorg afgeraakt, de juiste toon niet kunnen vinden…

Onlangs stelde Froukje dat het zo niet langer kan. En we moesten haar gelijk geven. Noorderzucht is steeds meer haar blog en steeds minder ons blog geworden en wij moeten dat erkennen. Dus vanaf nu is Noorderzucht alleen van Froukje. Ze heeft ruimhartig laten weten ons als gastauteurs te verwelkomen en de tijd zal leren of we nog eens in die hoedanigheid op dit blog zullen terugkeren.

Vanaf vandaag heeft Noorderzucht drie auteurs minder, maar drie trouwe volgers erbij.

Briefjes uit de bemoeizorg (1)

Door het boek Bemoei Zorg (Eenvoudige tips voor moeilijke zorg) van Jules Tielens en Maurits Verster, werd ik mij bewust van de unieke briefjes die wij vaak krijgen tijdens ons bemoeien met een groep mensen die het net even anders doen dan de rest van de wereld.

Ik ben de briefjes die ik kreeg gaan bewaren en zal er af en toe eentje bloggen. Te beginnen met de categorie Life Sucks en als het dan tegen zit, wat het toch altijd al doet, dan komt een ongeluk nooit alleen.

Ik had een afspraak met deze client om hem om 13.00 thuis te spreken. Maar dat is niet gelukt, hij was lopend naar winkelcentrum Paddepoel. Ook daar heb ik hem niet aangetroffen. De dag er na was hij gelukkig thuis en zat hij ook binnen. Sleutels weer terecht.

Jail House Break In

Vanmiddag op visite bij mijn cliënt Paul. Paul weet het altijd mooi te vertellen en ik blijf meestal langer hangen dan gepland. Hij stelde ook deze keer niet teleur.

Want was hem een paar jaar geleden overkomen? Hij moest voorkomen bij de rechtbank in Groningen. Hij zat gedetineerd in de Penitentiaire Inrichting (PI) in Ter Apel, een flink eindje weg dus. De zaak kwam pas rond 17.00 uur aan de beurt en aangezien het om een ingewikkelde ruzie en vechtpartij ging tussen meerdere dealers en gebruikers, waarin een mes, een stok en een fles meespeelden, duurde de behandeling lang.
Paul zei, dat hij 4 uur lang als een gek had lopen lullen om die poging tot doodslag van zijn naam te krijgen.Hij kreeg gelijk van de rechters, hij werd in vrijheid gesteld en mocht meteen vertrekken.
Maar zo makkelijk ging dat natuurlijk niet. Want alle spullen van Paul, zijn huissleutels inclusief, lagen nog in Ter Apel achter slot en grendel. Paul werd daarom maar teruggebracht naar de PI. Ik schat zo in dat ze daar rond 22.30 aangekomen zijn, het is zeker een uur rijden vanaf Groningen.Iedereen was naar huis en de beveiligers die de nachtdienst hadden, dus geen Penitentiaire Inrichtingswerkers slash bewaarders, hadden niet de juiste sleutels om in de fouillering van Paul te komen.
Uit coulantie zetten ze hem daarom maar terug in zijn cel zodat hij zijn spullen daar in kon pakken en nog wat kon slapen voor hij de volgende ochtend om 8.00 zou vertrekken.
Maar het werd 8 uur, de deur ging open, en meteen weer dicht. Hij moest wachten.
De directie was inmiddels geïnformeerd dat Paul niet in vrijheid was, maar illegaal in zijn cel zat. Hij was immers geen gedetineerde meer, dus had hij niets te zoeken in een gevangeniscel.
Paul werd beschuldigd van inbraak in zijn eigen cel.Hoewel dat best een lastige is natuurlijk, want een inbreker breekt in principe een deur open, en in dit geval zat Paul gewoon zonder celsleutel opgesloten achter een onbeschadigde deur. De beveiliging had hem er niet in mogen laten. Waarschijnlijk had men hem voor de deur van de PI moeten laten staan tot hij de volgende ochtend bij zijn spullen kon.
Paul werd uiteindelijk om 11.00 vrij gelaten en kreeg zijn spullen mee. Omdat hij beschuldigd werd van het plegen van een delict, kon hij voor de uren dat hij langer in de cel zat dan gepland, geen schadevergoeding eisen.

De zaak is uiteindelijk niet voor de rechter gekomen.

Detentie? Jammer dan! Opsluiten en afsluiten!

Van de afdeling Zorgcontrol (willekeurige GGZ instelling in Nederland na 2013).Zodra de cliënt in detentie zit moet zijn of haar DBC worden beëindigd! Het is niet toegestaan om een DBC open te laten staan terwijl de cliënt in detentie verblijft, ook niet als er gedurende de detentieperiode niet op de DBC wordt geregistreerd.
Wanneer de cliënt in detentie of voorlopige hechtenis zit, wordt zijn/haar zorgverzekering opgeschort. Als de DBC doorloopt in een periode dat de zorgverzekering is opgeschort, wordt deze DBC in zijn geheel niet vergoed door de zorgverzekeraar. Het is daarom erg belangrijk om in zo’n geval de DBC tijdig te beëindigen.
Na vrijlating dient de cliënt een einde-detentieverklaring in te dienen bij de zorgverzekeraar. Wanneer vervolgens weer aan alle DBC-eisen is voldaan, kan er weer een DBC worden geopend.
Bovenstaande geldt niet wanneer er sprake is van inverzekeringstelling. In zo’n geval wordt de zorgverzekering niet opgeschort en mag de DBC wel worden voortgezet”.

Dat zijn veel woorden, maar wat betekenen die precies?

Neem cliënt Piebe. Hij is 43 jaar, gebruikt al een jaar of 25 harddrugs en is ook sinds 20 jaar in behandeling bij een instelling voor verslavingszorg, laten we zeggen VNN. Hij pleegt al jaren meest kleine delicten om zijn inkomen van de sociale dienst aan te vullen. Een beetje cocaïneverslaving zit toch gauw op € 20,– per dag dus reken maar uit wat dat in een maand is. Dat red je niet met je vaste lasten ernaast.
Piebe zit gemiddeld ieder jaar wel een keer of 3 kort vast. Taakstraf niet goed volbracht, dus de resterende 37 dagen zitten, een oude straf die nog niet uitgezeten was van 60 dagen, en een keer op heterdaad opgepakt voor een inbraak en toen ook blijven zitten tot de rechter uitspraak deed, nog eens 3 maanden.
Bekijk nu de bovenstaande mededeling nog eens. Piebe wordt dus iedere keer dat hij de gevangenis in gaat, meteen afgesloten als cliënt bij de VNN, of bij de GGZ, of waar hij dan ook maar in een DBC behandeling is. Want detentie betekent geen zorgverzekering, geen zorgverzekering betekent dat de instelling haar kosten niet kan declareren bij de zorgverzekeraar en dat betekent vervolgens dat de cliënt niet geholpen kan worden. Dus liever 3 keer opnieuw beginnen en cashen, dan de zaak door laten lopen en het nakijken hebben als organisatie, dan ga je zeker failliet.

Na detentie moet Piebe zelf zorgen dat zijn zorgverzekering weer gaat lopen. Zijn hulpverlener en hij moeten hem dan weer ‘DBC waardig’ zien te krijgen. Dat gaat als volgt.

  • De hulpverlener moet bij het einde van iedere behandeling, in dit geval dus 3 keer in 1 jaar, een brief naar de huisarts sturen om te melden dat de behandeling van Piebe is afgelopen en rapporteren hoe die verlopen is.
  • Als Piebe zich na detentie weer meldt voor een vervolgbehandeling moet zijn huisarts hem middels een brief verwijzen naar de VNN (ja, iedere keer weer inderdaad, dus ook 3 keer, voor bijvoorbeeld opname in een kliniek is nog een aparte verwijsbrief nodig van de huisarts)
  • Piebe moet, als hij zijn verwijsbrief heeft, ingepland worden voor een nieuwe intake, deze intake neemt ongeveer een uur tijd in beslag. Ook al kent men Piebe nog zo goed en is zijn problematiek al jaren duidelijk en niet veranderd, de zorgverzekeraar eist iedere keer weer de volledige intake. Ook hier dus maal 3 in het geval van Piebe.
  • De intaker moet de intake uitwerken tot een verslag en dit bespreken in het Multi Disciplinair Overleg (MDO) waar de hoofdbehandelaren een diagnose stellen en vervolgens besluiten, welke behandeling Piebe moet krijgen. Die is al jaren hetzelfde waarschijnlijk.

Dit soort bureaucratie en, voor de hulpverlening aan de cliënt, overbodig geregel en gepraat drijft iedereen tot waanzin; niet alleen Piebe, die gewoon zijn hulpaanbod voortgezet wil hebben, maar ook de huisarts die maar brieven moet blijven schrijven en de intaker die weer het hele verhaal met Piebe moet doornemen maar de antwoorden inmiddels kan dromen. Nog daargelaten dat een vergadering met veel deelnemers zich 3 keer moet buigen over weer een intake van Piebe en er daarnaast ook nog zeker eens per jaar een schriftelijke evaluatie van de behandeling geëist wordt door de zorgverzekeraar.
En dit alles, dat mag duidelijk zijn, voegt nog niets toe aan de zorg aan Piebe zelf. Die moet het, na alle papierhandel doen met hulpverleners die zo’n hoge werkdruk hebben door dit alles, dat hij blij mag zijn als hij een uurtje per 2 weken gezien kan worden.

DBC’s waren ooit bedoeld om 1 behandeling, met alle verrichtingen daarin, makkelijker en duidelijker te kunnen declareren bij de zorgverzekeraars. Want vroeger was dat blijkbaar een puinhoop met al die aparte verrichtingen die allemaal apart gedeclareerd konden worden. Het was een systeem wat fraude bevorderde. En met een DBC zou de marktwerking in de zorg veel makkelijker worden.
Maar we schieten er niet zoveel mee op. Want goedkoper wordt het er zo echt niet van en weet u nog van oorsmeergate?

Naschrift 2019: inmiddels moet ik constateren dat we hier met zijn allen totaal aan gewend zijn in de zorg en dat niemand zich er meer druk over maakt. We hebben ermee te dealen dus doen we dat. Het laat niet na dat het gekkenwerk blijft. De zorg lijkt alleen maar duurder te worden… De marktwerking is faliekant mislukt. 

5 jaar vermist

8 December 2014.
Deze maand is ze precies 5 jaar weg. Vermist. Waarschijnlijk overleden, waarschijnlijk vermoord.
Marian Kusters, toen 43 jaar, straatprostituee, laatst gezien op 8 december 2009 op de tippelzone in Groningen, in de huiskamer van het straatprostitutieproject. Het duurde niet al te lang of een goede vriend sloeg alarm bij mij. Hij is een ex partner van Marian en hij weet dat hij bij mij gehoor krijgt als hij zich ongerust maakt. Ik belde de cellengang om te horen of ze daar zat. Nee. Marian was niet opgepakt. Zat geen oude straf of een boete uit. Ik belde de methadonpost. Daar was ze al een paar keer niet geweest, maar dat kon wel eens gebeuren in haar geval. Toch spraken we af het in de gaten te houden. Methadon is belangrijk in het bestaan van een verslaafde. 1 keer missen kan maar dan nog wordt er vaak (te laat) gebeld. Verstrekking gemist, mag ik morgen komen? Marian had niet gebeld.
Het bleef hangen in mijn hoofd, waar zit die vrouw? Het werd kerst, geen Marian die haar kerstpakket bij Gonnie van stichting de Straatmadelief kwam halen.
Het werd uitbetalingsdag van de uitkering, er werd geen geld opgenomen. Toen wisten we eigenlijk wel genoeg. Het was foute boel. De hulpverlener van het BING team deed aangifte van vermissing.
Daar gingen we weer. Verklaringen afleggen op het politiebureau, gegevens uitpluizen. En ja we konden haar voor het laatst traceren bij de huiskamer van de tippelzone. Dat is naar. Wat is er gebeurd nadat ze voor de laatste keer naar buiten liep, waarschijnlijk op weg naar een volgende klant? 
Het was een erg koude winter. De diepenring was al weken stijf bevroren. Als ik er na het werk langs liep of fietste en naar het ijs keek,  vroeg ik me af of zij eronder lag. Of we haar pas zouden vinden als het ijs zou verdwijnen, in maart van het jaar erna ofzo. Maar ook dat gebeurde niet.
Waar is Marian? We missen haar nog steeds. Met al haar sores, haar moeilijke voeten want ze had zolang op hakken gelopen dat platte schoenen haar niet goed afgingen.
Waar is Marian? Haar familie leeft met de dag maar ook met de onzekerheid. Wat is er gebeurd en waar is onze moeder, zuster, dochter? 
Dat niet te weten is een dagelijkse kwelling, zo stel ik mij voor. 
Ook in het kleine Groningse drugswereldje gaat het nog regelmatig over Marian. 
Zou iemand iets weten wat Marian bij ons allen terug kan brengen en haar een respectvol graf kan schenken?

Please.